Değerli Arkadaşlarım,
Bildiğiniz gibi Facebook'ta yürüttüğümüz bir topluluğumuzda (Kastamonu Türkçesi Topluluğu*) Kastamonu çevresinde kullanılan kelimeleri ve bilinen kelimelerin Kastamonu'daki kullanılışını derlemeye çalışıyoruz. Kastamonu'ya özel kelimeleri, anlamlarıyla, kullanılış şekilleriyle bir araya getirmeye çalışıyoruz. Az-çok vakti olan arkadaşlarımız, her gün, aklına gelen kelimeleri yazıyor. Her gün birkaç kelime. Epeyi bir kelime biriktirdik (5 Temmuz 2012 itibarıyla 3375 kelime). Şu ana kadar Türk Dil Kurumu'nun sözlüklerinde yer almayan bine yakın kelimeyi Türk Milletinin hazinesine geri kazandırmış olduk. Bu kadarı bile çok önemli bir hizmettir. Bu güzel çalışmanın gördüğü ilgi, Kastamonu Sözlüğü'nün büyük bir ihtiyaç olduğunu gösterdi. Derlememizin sağlıklı olması için, bazı konulara dikkat etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bu yüzden çalışma düzenimizle ilgili bilgi vermek istiyoruz:
1. Asıl amacımız bir Kastamonu Ağız Sözlüğü oluşturmaktır. Bunun dışındaki konularla, şimdilik, ilgilenmeyeceğiz. Topluluğumuzda, facebooktaki diğer grupların aksine, konumuzun dışına çıkmamaya özen gösteriyoruz. Bu bakımdan Kastamonu ile ilgili olsa da, Kastamonu hasretimizi, sevgimizi ifade etse de, yapılacak bir toplantıya davet amacı taşısa bile, bir kelimeyle ilgili değilse herhangi bir konuya ilgi göstermiyoruz.
2. Çalışma konumuzla ilgili konuları başlıklar halinde ayırdık. Bu konulardaki bilgileri, eklemek istediklerimizi, ilgili başlıkların altına, yorum olarak ekliyoruz. Böylece önceki yazışmaları tasnif etmiş ve onlara daha kolay ulaşmış oluyoruz.
2.a. KASTAMONU KELİMELERİ
2.b. KASTAMONU TÜRKÇESİYLE İLGİLİ İLMİ BİLGİ VE BELGELER
2.c. KASTAMONU AĞZI İLE İLGİLİ WEB SİTELERİ
2.d. KASTAMONU AĞZI İLE YAPILMIŞ KONUŞMALAR VE TV PROGRAMLARI
2.e. UYGULANACAK YOL RODAM YAZIŞMALARI
2.f. KASTAMONU AĞZI İLE İLGİLİ YAZILMIŞ MAKALE VE YAZILAR
2.g. DERLEMEDE KULLANACAĞIMIZ YAZI-İMLA KONULARI
2.h. KASTAMONUCA KONUŞMA BÖLÜMÜ
Yazacağımız yazı veya katkının konusu ne ise, yazılarımızı o konudaki başlığın altına yorum olarak ekliyoruz.
3. KASTAMONU KELİMELERİ'ni toplarken dikkat ettiğimiz hususlar şunlardır:
3.a. Özellikle her kelimeyi ayrı ayrı yazmak yerine kelimeler için açılan başlığın altına yorum olarak yazıyoruz, derli toplu çalışabilmemiz için bu önemlidir. Sizden bunu hasseten rica ediyoruz.
3.b. Kastamonu sözlerini toplarken iki harf bizi zorluyor; Biri eskilerin sağır kef veya kafı nuni dedikleri nazal ne, ki günümüz Türkçesinde ng harfleri birlikte okunduğunda elde edilebilen bir ses. Diğeri de e ile a arasında bir ses. Bu iki ses farkı dışında derlemelerimizde bir sıkıntımız olmayacak gibi... "Banga, sanga (Bana, sana)" derken kullandığımız bu iki harf (ng) yerine " ñ " harfini (kopyala yapıştırla elde ediliyor) kullanıyoruz. Baña, saña, oña, gañırtmak, goñ...gibi kelimeler... Ayrıca a ile e arasındaki ses için " ê " işaretini (önce inceltme işaretine basıp sonra e harfini tıklayınca elde ediliyor) kullanıyoruz. Büyük kolaylık oluyor. Kolay yazamayan arkadaşlarımız buradan bu harfleri kesip yapıştırarak da kullanabilirler.
3.c. Önce Kastamonu kelimesi olarak bildiğimiz kelimelerin şu ana kadar sözlüğümüze eklenip eklenmediğine bakıyoruz. Bu bakımdan mevcut kelimeler sözlüğümlüze baktıktan sonra yeni kelime ile ilgili katkınızı yaparsanız seviniriz. Yazacağınız kelimenin daha önce yazılıp yazılmadığına bakmak için ana sayfamızın üstünde, grup adı altındaki "belge" düğmesini tıklayarak veya;
- TOPLULUĞUMUZCA DERLENEN KASTAMONU TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ (A-F)
- TOPLULUĞUMUZCA DERLENEN KASTAMONU TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ (G-N)
- TOPLULUĞUMUZCA DERLENEN KASTAMONU TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ (O-Z)
yahut da;
adreslerimizden araştırabilirsiniz. Mümkün olduğunca tekrarlardan kaçınıyoruz. Ama açıklamaya ihtiyacı olan konuları elbette genişletebilirsiniz. (Şimdilik bu sözlük elden geçirilmemiş haliyle bilginize sunulmuştur. Daha sonra gerekli ayıklama ve düzeltmeler yapılacaktır.)
3.d. Daha sonra sözlükte bulunmayan bir kelimeyi yazıyor ve yanına açıklamasını yapıyoruz. Açıklayacağımız kelimeyi tırnak içine almadan, küçük harfle yazıp, (şimdilik; yanına iki nokta veya eşit işareti koyduktan sonra,) açıklamalarımızı yazıyor, bunu yaparken noktadan, virgülden sonra bir harf boşluk bırakıyoruz. Sonra tırnak ("... ") içinde örnek cümlemizi yazıyoruz. Ardından örnek cümlemizin açıklamasını yazıyoruz. Bu şekilde alfabetik hale getirmek daha kolay oluyor. Örnek:
êcük 1.azıcık. 2. Biraz. "Êcük ekmek verümüsüñ?" (Biraz ekmek verir misin?)
düñürşü: 1.Kız alma veya kız verme yoluyla edinilen yeni akrabalar, 2. Düğünde kız evinden gelini alıp gelmekle görevli kadınlar. (Dün(g)ürşü kelimesi Kastamonu merkez civarında "dünür"anlamında kullanılır. Düğünde kız evinden gelini almaya gelenlere de "hakçı"denir.) "Uşak, çobuk oluñ hêlê hazırlanamadıñız,hakçıla şindilêde gelü!" (Çocuklar, hâlâ hazırlanamadınız, şimdilerde gelir!"
gıygaşuk hafif aralık. "Gapıyı gıygaşuk go!" (Kapıyı hafif aralık bırak!)
tuyumuna Boşuna. "Tuyumuna ıncıklanma!" (Boşuna telaş etme!)
3.e. Topladığımız her kelimeyi her gün alfabetik olarak sizlerin dikkatine sunuyoruz. Böylece eksiklerimizi tamamlamış oluyoruz.
4. BELGELER
4.a. TOPLULUĞUMUZCA DERLENEN KASTAMONU TÜRKÇESİ SÖZLÜĞÜ
Sözlüğümüze yeni kelimeler eklendikçe, güncelleme yapılmaktadır. (Sözlüğümüzün son düzenlemeleri ve tasnifi, eksiklerinin giderilmesi ve yazımı safhası derlememiz tamamlanınca yapılacaktır.
4.b. SÖZLÜĞÜMÜZE KATKIDA BULUNANLAR
Sözlüğümüze yeni katkıda bulunanlar oldukça, güncellenmektedir.
4.c. KASTAMONU TANIŞMA GRUBU'NDA YAPILAN DERLEME ÇALIŞMAMIZ (ARŞİV)
Daha önce bu çalışmayı ilk olarak başlattığımız "Kastamonu Tanışma Grubu"nda yaptığımız çalışmanın arşividir.
4.d. TOPLULUK KURALLARIMIZ
Topluluk Kuralları ile ilgili olarak eklemek, çıkarmak istediğimiz konuları bu belgenin altına yorum yaparak ekliyoruz.
5. DİKKAT EDİLECEK DİĞER KONULAR
5. a. Topluluğumuza ilk gelen arkadaşlar genellikle çok bildikleri "gıygaşuk" vb. kelimeleri, daha önce bunlar tespit edilmemiş gibi (sözlüğümüze bakmaya fırsat bulamadıkları için) hemen yazıyorlar. Arkadaşlarımız da onları bu kelime sözlüğümüzde var dile uyarmak zorunda kalıyorlar. Mümkün olduğunca bundan kaçınıyoruz.
5.b. Yazacağımız konuları ilgili başlıkların altına yazıyoruz.
5.c. Topluluğumuzda üye olup da katkıda bulunmayan (bulunamayan değil!) arkadaşlarımızı katkıda bulundukları takdirde daha çok seviyoruz.
5.d. Yazılarımızı kısa ve öz yazıyoruz. Yazılarımızda mümkün olduğunca :)) gibi işaretler kullanmıyoruz. Beğen düğmesini tıklamaktan da kaçınıyoruz.
5.e. Bütün yazışmalarda Kastamonu Beyefendisi, Kastamonu Hanımefendisi üslubumuzu koruyoruz. Bunu yapmayacak olan arkadaşlarımız topluluğumuzdan hemen ayrılsınlar istiyoruz.
6. TELİF KONUSU ve GİZLİLİK
Bu çalışma bir topluluk çalışmasıdır. Herhangi bir kişinin değildir. Dolayısıyla bu çalışmada hakkı olan herkesin hakkı, bu sözlük yayınlandığında teslim edilecektir. Burada derlenen kelimelerin, sözlüğümüz yayınlanıncaya kadar, başka bir ortamda dağıtılmamasına hasseten özen gösteriyoruz, ÜYELERİMİZDEN BUNU ÖZELLİKLE RİCA EDİYORUZ.
Yukarıda belirtilen konulara mümkün olduğunca dikkat ederek, bu çalışmamızı tamamlamak istiyoruz. Katkıda bulunan, maddi, manevi destek veren bütün Kastamonu Aşıklarına sonsuz sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz. Hepimize kolay gelsin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder